Spontaniczna, przyjemna i dobrowolna – to cechy, które definiują zabawę. Dla dziecka jest ona naturalnym sposobem odkrywania świata, a dla rodzica może stać się okazją do budowania pozytywnej relacji oraz wsparcia w rozwoju malucha. Jak sprawić, by wspólna zabawa była zarazem radosna i edukacyjna?
Etapy rozwoju zabawy – kiedy dorosły powinien dołączyć? Każdy rodzic powinien pamiętać, że nie w każdym etapie rozwoju dziecka jego aktywne uczestnictwo w zabawie jest konieczne. Najmłodsze dzieci na początku bawią się same, poznając swoje ciało i otoczenie. Z czasem do ich świata dołączają przedmioty – grzechotki, maskotki, klocki, które są dotykane, gryzione i rzucane.
– Pod koniec okresu żłobkowego dziecko zaczyna dostrzegać innych oraz ich zabawki. Dopiero w wieku przedszkolnym pojawia się zabawa grupowa, w której dorosły może pełnić funkcję organizatora – tłumaczy psycholog Karolina Kolman,ekspertka platformy poradnikowej #MAMYNATORADĘ fundacji Ogólnopolski
Operator Oświaty. – Jego rola polega na nauce zasad współpracy, pomaganiu w radzeniu sobie z porażkami oraz zachęcaniu do podejmowania wyzwań.
Jakie zabawy są najbardziej rozwijające?
W zależności od etapu rozwoju dziecka warto wybierać odpowiednie aktywności:
- Zabawa tematyczna – dzieci naśladują dorosłych, odgrywają role lekarza, nauczyciela czy kucharza. Wspólne udział w takich zabawach pozwala rodzicowi nauczyć dziecko ważnych zachowań, np. jak radzić sobie w gabinecie lekarskim.
- Zabawa konstrukcyjna – budowanie z klocków, układanie puzzli czy tworzenie modeli z plasteliny wspiera rozwój kreatywności, logicznego myślenia i sprawności manualnej.
- Zabawy ruchowe – skakanie, bieganie, wspinaczka to ważny element rozwoju fizycznego. Rodzic powinien dać dziecku swobodę, interweniując tylko w niebezpiecznych sytuacjach.
- Eksperymenty i zabawy badawcze – pozwalają dziecku odkrywać świat, np. poprzez obserwacje przyrody, zabawy z wodą czy proste eksperymenty domowe.
Ile czasu dziennie na zabawę z dzieckiem? Nie ma jednej odpowiedzi na pytanie, ile czasu dziennie rodzic powinien poświęcić na zabawę z dzieckiem. Najważniejsze jest pełne zaangażowanie. Lepsze będzie 15 minut
intensywnej wspólnej zabawy niż dwie godziny spędzone na pół gwizdka, z telefonem w ręce.
– Dziecko samo sygnalizuje, kiedy potrzebuje towarzystwa rodzica, a kiedy woli pobawić się samodzielnie – tłumaczy psycholog Karolina Kolman, ekspertka fundacji Ogólnopolski Operator Oświaty. – Warto uczyć się rozpoznawania tych sygnałów.
Czy zabawki są niezbędne? Zabawki są pomocne, ale ich nadmiar może przytłoczyć dziecko i ograniczyć jego
kreatywność. Czasem garnek i drewniana łyżka mogą być lepszymi narzędziami do zabawy niż elektroniczny gadżet. Ważne jest, by zabawki były dostosowane do wieku i wspierały
rozwój dziecka, zamiast go ograniczać.
Technologie, takie jak telewizja czy gry komputerowe, mogą być interesujące dla dziecka, ale powinny być dawkowane rozsądnie. Nadmiar ekranów może wpływać negatywnie na
koncentrację i rozwój umiejętności poznawczych. Nauka dzielenia się zabawkami- Jeśli dziecko ma rodzeństwo, warto nauczyć je zarządzania własnymi zabawkami. Metoda trzech pudełek może pomóc w uniknięciu konfliktów:
- Pierwsze pudełko – zabawki tylko dla jednego dziecka.
- Drugie pudełko – zabawki drugiego dziecka.
- Trzecie pudełko – zabawki wspólne, dostępne dla wszystkich.
Dziecko nie powinno być zmuszane do dzielenia się zabawkami. Warto nauczyć je, że może
odmówić, ale też zachęcać do wspólnej zabawy.
– Zabawa to kluczowy element dziecięcego świata. Będąc jego częścią, możemy nie
tylko pomóc w prawidłowym rozwoju dziecka, ale też budować trwałe i silne więzi –
podkreśla psycholog Karolina Kolman. – Podchodźmy świadomie do tego, jak
spędzamy czas z naszymi pociechami.
Podpowiedzi dla rodziców
Angażuj się w zabawę całkowicie, nawet jeśli to tylko 15 minut dziennie.
Nie zasypuj dziecka zabawkami – prostota rozwija kreatywność.
Ograniczaj wpływ technologii i zachęcaj do aktywności fizycznej.
Wspieraj samodzielność, ale miej czas na wspólną zabawę, gdy dziecko tego potrzebuje.
źródło: fundacja Ogólnopolski Operator Oświaty