Za nami kolejna odsłona Narodowego Czytania. Finał tegorocznej akcji w Gminie Mielec miał miejsce w poniedziałek (09.09) w Bibliotece Publicznej w Trześni. Fragmenty „Kordiana” Juliusza Słowackiego czytali bibliotekarze i panie z Dyskusyjnego Klubu Książki z Podleszan.
Narodowe Czytanie już od kilku lat wpisuje się nieodmiennie w kanon imprez, organizowanych przez biblioteki i placówki kulturalne w całym kraju. Ta ogólnopolska inicjatywa kulturalna, zainicjowana przez Prezydenta RP w 2012 roku ma na celu przypominanie najważniejszych dzieł literackich, które kształtują naszą narodową tożsamość. Każdego roku wybierane jest jedno dzieło lub zbiór tekstów, które mają szczególne znaczenie w polskiej literaturze i kulturze.
Tegorocznym bohaterem Narodowego Czytania był dramat „Kordian” autorstwa Juliusza Słowackiego. Jest to jedno z najważniejszych dzieł polskiego romantyzmu, które wciąż porusza swoją głębią i aktualnością. Ten znakomity utwór powstał na emigracji, podczas pobytu Słowackiego w Szwajcarii. Napisany został w Genewie w 1833 i ukazał się anonimowo w Paryżu w 1834 r. Dramat nawiązuje do powstania listopadowego i opisuje historię nieudanego spisku na życie Mikołaja I. W przeciwieństwie do innych wielkich poetów emigracyjnych romantyzmu np. Adama Mickiewicza czy Zygmunta Krasińskiego, Słowacki wziął czynny udział w powstaniu i był bezpośrednio świadkiem wydarzeń w Warszawie. Z powodów zdrowotnych nie mogąc walczyć z bronią w ręku, podjął pracę w powstańczym Biurze Dyplomatycznym księcia Adama Jerzego Czartoryskiego i był członkiem delegacji wysłanej z misją dyplomatyczną przez powstańczy Rząd Narodowy do Paryża i Londynu, gdzie znalazł się 3 sierpnia 1831. Wkrótce, 21 września, powstanie upadło. Opracowując literacko swoje doświadczenie, Słowacki sformułował w Kordianie zarzut zdrady elit (scena z Przygotowania, postawa Prezesa wobec spiskowców), a także poruszył problem związany z aktem tyranobójstwa i ogólnej rewolucji.
Utwór głęboko i wszechstronnie wpisuje się w dyskurs romantyzmu europejskiego. Bohater utworu – Kordian to bohater romantyczny. Kierując się gorącymi uczuciami, zastanawia się nad sensem egzystencji, przeżywa ból istnienia wynikający z samej natury i urządzenia świata. Wreszcie wyrusza w podróż, aby odnaleźć sens życia i swoją patriotyczną misję. Odbywa liczne podróże po Europie, odwiedza m.in. Londyn oraz zdobywa szczyt Mont Blanc. To tu podejmuje decyzję, by walczyć o niepodległość kraju. Po powrocie do Polski dołącza do grupy spiskowców i przygotowuje się do zamachu na cara Mikołaja I. Kordian to postać pełna wewnętrznych konfliktów – z jednej strony romantyczny idealista, pragnący zmieniać świat, z drugiej zaś – młody człowiek zagubiony w swoich emocjach i rozterkach.
W dramacie przeplatają się motywy realistyczne i fantastyczne, a nastrojowa sceneria podkreśla symboliczny wymiar dzieła, którego kluczowym zagadnieniem jest kwestia narodowowyzwoleńcza. Na przestrzeni lat Kordian doczekał się wielu wydań i był chętnie wystawiany w teatrze. Do dziś pozostaje jednym z najczęściej interpretowanych i dyskutowanych utworów, zajmując poczesne miejsce w kanonie polskiej literatury.
Nie zapomnijmy również o współczesnym wymiarze Kordiana. O tym, że wolność i niepodległość wymagają zawsze bezinteresownego poświęcenia i ciągłej gotowości do czynu!
Narodowe Czytanie w Bibliotece Publicznej w Trześni stało się nie tylko spotkaniem literackim, ale także przestrzenią do głębszej refleksji i dyskusji nad historią i wartościami, które niesie twórczość Słowackiego.
Serdecznie dziękujemy za wspólne czytanie i już teraz zapraszamy na przyszłoroczną edycję Narodowego Czytania. Lekturą na 2025 rok będzie poezja naszego wielkiego mistrza z Czarnolasu – Jana Kochanowskiego.
