Dzięki Stowarzyszeniu „Nasza Gmina” udało się odnowić nagrobki dwóch polskich żołnierzy, którzy zostali pochowani w Trembowli (Ukraina). W planach jest renowacja tamtejszego Grobu Nieznanego Żołnierza z lat 1914-1920.
Działające na terenie gminy Radomyśl Wielki Stowarzyszenie „Nasza Gmina“ oprócz swojego głównego zadania, jakim jest prowadzenie placówek edukacyjnych, podejmuje również szereg ciekawych inicjatyw z innych dziedzin. Są to działania z zakresu kultury, współpraca z środowiskami polonijnymi na Ukrainie czy dbałość o miejsca pamięci. W 2017 roku Stowarzyszenie, dzięki dotacji Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz przy wsparciu finansowym Gminy Radomyśl Wielki odbudowało w Zgórsku pomnik ofiar rabacji chłopskiej z 1846 roku.
Zniszczony nagrobek
W roku obecnym Stowarzyszenie podjęło kolejne inicjatywy, tym razem na Ukrainie. – W trakcie pobytów w Trembowli wielokrotnie odwiedzałem tamtejszy cmentarz. Znalazłem na nim szereg polskich grobów. Jednym z nich, w stanie zagrażającym jego dalszemu istnieniu, był grób zasłużonego żołnierza, oficera 9. Pułku Ułanów Małopolskich, ppłka Wiktora Baranowskiego – mówi dr Andrzej Przybyszewski, koordynator projektu renowacji nagrobka.
Kawaler Virtuti Militari
Baranowski urodził się w 1893 roku, w latach I wojny światowej był w stopniu podporucznika oficerem kawalerii, a potem lotnictwa armii rosyjskiej. W 1918 roku wstąpił do Korpusów Wschodnich. Wzięty do niewoli, po ucieczce ukrywał się w Kijowie. W styczniu 1920 roku wstąpił do Wojska Polskiego. W stopniu porucznika walczył w wojnie bolszewickiej w szeregach 2. pułku strzelców konnych. Za swoją odwagę został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy. Po wojnie służył w 25. pułku ułanów, następnie w Korpusie Ochrony Pogranicza, a od 1931 roku w 9. pułku ułanów w Trembowli. Był tam m. in. kwatermistrzem i zastępcą dowódcy – ppłka Tadeusza Komorowskiego.
Major (pośmiertnie awansowany do stopnia podpułkownika) Wiktor Baranowski zmarł tragicznie 28 sierpnia 1938 roku. Został pochowany w Trembowli, a w jego pogrzebie wzięły udział tłumy miejscowej ludności. Przez czas swojego kilkuletniego pobytu w tym mieście dał się poznać nie tylko jako doskonały żołnierz, ale też jako człowiek życzliwy, aktywny w środowisku, angażujący się w działania na rzecz osób biednych, dzieci, szkolnictwa. Był bardzo lubiany nie tylko w środowisku żołnierskim.
Stowarzyszenie, parafia, Senat RP
Po wojnie, z powodu braku stałej opieki, grób ppłka Baranowskiego ulegał stopniowemu niszczeniu. Dopiero w obecnym roku Stowarzyszenie „Nasza Gmina”, w porozumieniu z miejscowym proboszczem, ks. Anatolem Zajączowskim, zleciło renowację nagrobka. – Zajęła się tym miejscowa firma. Efektem prac jest odnowienie nagrobka, wyczyszczenie płyt, odnowienie napisu, uporządkowanie terenu. Dodatkowo na płycie czołowej umieszczono kopię odznaki 9. Pułku Ułanów Małopolskich. Renowacja nagrobka została sfinansowana ze środków Kancelarii Senatu Rzeczypospolitej Polskiej – przekazuje Andrzej Przybyszewski.
Chorążemu i nieznanym żołnierzom
Warto też dodać, że na zlecenie dr Przybyszewskiego udało się odnowić grób innego żołnierza 9. pułku ułanów pochowanego na trembowleskim cmentarzu – chor. Franciszka Pawlika (1884-1937). Kolejnym celem będzie odnowienie tamtejszego Grobu Nieznanego Żołnierza 1914-1920.
