Z inicjatywy związanego z Mielcem europosła Tomasza Poręby w Parlamencie Europejskim powstała Grupa Przyjaciół Via Carpatia. Projekt Via Carpatia to najważniejsza inwestycja infrastrukturalna w Europie Środkowo – Wschodniej i jedyny w tym regionie korytarz drogowy łączący północ z południem.
Droga przebiegać będzie z Kłajpedy do Tesalonik przez Białystok, Lublin, Rzeszów i słowackie Koszyce do Debreczyna na Węgrzech, a dalej do Rumunii, Bułgarii i Grecji otwierając drogę do portów nad Morzem Czarnym i Morzem Egejskim. W Polsce mocno zaawansowana jest budowa Via Carpatia/S19 na odcinku Rzeszów-Lublin, którego oddanie w całości planowane jest na przełomie 2021/2022. Trwają też prace przygotowawcze do budowy S19 Rzeszów-Barwinek na granicy ze Słowacją.
Strategiczny międzynarodowy szlak Via Carpatia to nie tylko zwiększenie dostępności komunikacyjnej wschodniej flanki UE, ale przede wszystkim wyrównanie szans rozwojowych całego regionu, zatrzymanie emigracji, zwiększenie zatrudnienia, przyciągnięcie kapitału zagranicznego i zagwarantowanie bezpieczeństwa wschodniej flanki NATO.
„W ostatnich tygodniach w Parlamencie Europejskim odbyłem szereg spotkań z europosłami, głównie z Europy Środkowo-Wschodniej, zapraszając ich do powołania Grupy Przyjaciół Via Carpatia. Wszyscy zgodzili się, że jest to dobry czas, aby na forum Unii Europejskiej mocno promować ten projekt zwłaszcza w kontekście czekającej nas reformy rozporządzenia ws. transeuropejskich sieci transportowych TEN-T. Bardzo się cieszę, że moje zaproszenie przyjęli posłowie m.in. z Węgier, Litwy, Bułgarii, Rumunii” – powiedział europoseł Poręba.
Głównym celem nieformalnej Grupy Przyjaciół Via Carpatia w Parlamencie Europejskim będzie jeszcze aktywniejsze promowanie oraz zabieganie o poparcie dla niej na szczeblu europejskim. Europosłowie z krajów Europy Środkowo-Wschodniej wyrazili chęć angażowania się w realizację Via Carpatii oraz zabieganie o wpisanie tego szlaku komunikacyjnego na listę projektów sieci bazowej. Dzisiaj, w obliczu rozpoczynającej się reformy rozporządzenia ws. wytycznych dotyczących transeuropejskich sieci transportowych (TEN-T) Via Carpatia wstępuje w decydującą fazę realizacji i może stać się częścią europejskiej sieci bazowej TEN-Ts.
Przypomnijmy, że w ostatnich latach Parlament Europejski przyjął sprawozdanie europosła Tomasza Poręby nt. infrastruktury transportowej w Europie Środkowo-Wschodniej. Jest to pierwszy w historii PE kompleksowy dokument poświęcony w całości rozwojowi infrastruktury w tym regionie. Raport ten był przełomem w podejściu do Via Carpatia, o której jeszcze kilka lat temu słyszało niewielu. W kwietniu zaś, Parlament Europejski poparł nowelizację rozporządzenia w sprawie funduszu Łącząc Europę i Via Carpatia została wpisana na listę priorytetowych inwestycji drogowych UE, a zwłaszcza jej odcinki transgraniczne, tym samym ułatwiając dostęp do finansowania z funduszy UE.
„Pierwsze posiedzenie Grupy odbędzie się w czasie październikowej sesji plenarnej PE w Strasburgu. Mam nadzieję, że ta formuła jeszcze bardziej wzmocni i przyspieszy budowę szlaku na całej jego długości w UE” – powiedział Tomasz Poręba.
