Mielec to kolejne miasto po Rzeszowie i Krośnie, w którym odbyła się konferencja podsumowująca mijającą kadencję samorządu województwa, o której marszałek Władysław Ortyl powiedział, że „był to czas wielkich wyzwań, ale też niespodzianek i trudności, które się pojawiały.
Samorząd województwa reprezentowali w Mielcu marszałek Władysław Ortyl oraz wicemarszałkowie: Ewa Draus i Piotr Pilch, a także wiceprzewodniczący sejmiku Czesław Łączak wraz z radnymi Marią Napieracz, Stefanen Bieszczadem i Janem Tarapatą. Obecny był też poseł RP Fryderyk Kapinos. Na spotkanie przybyli również samorządowcy, przedsiębiorcy oraz mieszkańcy Mielca.
Otwierając spotkanie marszałek Ortyl mówił o tym, że mijająca kadencja była wyjątkowa ze względu na długość, ale nie tylko:
Był to czas wielkich wyzwań, ale też trudności i niespodzianek, które pojawiały się w trakcie tej kadencji. Wojna, covid-19, a dzisiaj protesty rolników, inflacja, problemy energetyczne – to wszystko nie było obce samorządowi. Samorząd każdego szczebla jest blisko mieszkańców i zajmujemy się tym, co jest w danym momencie potrzebne i niezbędne – mówił rozpoczynając spotkanie Władysław Ortyl.
Wiceprzewodniczący sejmiku Czesław Łączak, mówił z kolei o tym ile sesji sejmiku odbyło się w tym okresie i jak duże kwoty pieniędzy na rozwój regionu „przeszły” przez lokalny parlament, a było to ok. 10 mld złotych. Odnosząc się do inwestycji, także tych w Mielcu, powiedział, że były bardzo duże i w znaczący sposób wpłynęły na rozwój regionu:
Te pieniądze widać i ten rozwój w Mielcu jest bardzo dobry i szybki – mówił Czesław Łączak.
Omawiając mijającą kadencję marszałek Władysław Ortyl mówił w Mielcu, że ostatnie lata to czas dynamicznego wzrostu gospodarczego Podkarpacia, którego PKB rośnie szybciej niż średnia krajowa, tym samym region zmniejsza dystans do lepiej rozwiniętych województw. Mówił też o rekordowym budżecie województwa na 2024, który jest szóstym, co do wielkości budżetem wśród regionów.
Podsumowując kończącą się perspektywę finansową UE i Regionalny Program Operacyjny na lata 2014-2020, opiewający na kwotę 9,32 mld złotych, marszałek wymienił obszary, jakie zostały najbardziej dofinansowane, a wśród nich m.in.: wsparcie przedsiębiorczości na kwotę – 1,36 mld złotych, aktywizację zawodową z pulą środków 1,24 mld złotych czy blisko 1,2 mld złotych na podniesienie efektywności energetycznej. Ponad 800 mln trafiło na drogi, a ponad 640 na kolej. Marszałek przypomniał też, że ponad 10 mld złotych samorząd województwa pozyskał z innych programów operacyjnych.
To jest rzecz, która bardzo cieszy – zauważył marszałek Ortyl.
Mówiąc o inwestycjach drogowych, jakie udało się zrealizować w ramach RPO WP, marszałek wymienił 17 obwodnic miast w tym: Sokołów Małopolski, Oleszyce, Cieszanów, Strzyżów, Kolbuszową i Werynię, Tarnobrzeg oraz Mielec, które powstały za blisko 620 mln zł. W Mielcu dzięki funduszom unijnym udało się zrealizować ważną inwestycję – budowę nowego odcinka DW nr 984 od m. Piątkowiec przez m. Rzędzianowice do ul. Sienkiewicza
wraz z mostem na Wisłoce za prawie 100 mln złotych.
Z kolei 2 miliardy złotych Podkarpacie zyskało, na drogi i mosty z programów rządowych, dzięki którym powstają np. mosty w Jarosławiu i Stalowej Woli. Równie duże kwoty – tym razem z budżetu województwa – samorząd przeznaczył na Program poprawy bezpieczeństwa na drogach wojewódzkich, o którym mówił marszałek Ortyl w podsumowaniu mijającej kadencji.
Podsumowując kończącą się kadencję marszałek omówił też największy w historii regionu projekt samorządowy – Podkarpacką Kolej Aglomeracyjną za 756 mln złotych, zrealizowany z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Obejmuje on budowę i modernizację linii kolejowych i przystanków, zakup taboru, budowę zaplecza technicznego oraz zupełnie nowej linii kolejowej z Rzeszowa do portu lotniczego w Jasionce.
Mielec też musi mieć dobrą komunikację z koleją aglomeracyjną i dla Mielca to jest przystanek w Dębicy – mówił Władysław Ortyl.
Rewitalizacja linii kolejowej L-25 Padew-Mielec-Dębica za blisko 430 mln złotych – to kolejne ogromne zadanie inwestycyjne, które zostało zrealizowane dzięki dofinansowaniu z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego w kwocie 284 mln złotych. W ramach projektu zmodernizowano linię kolejową, na stacji Mielec powstał nowy peron oraz podziemne przejście z windami. Przebudowano 10 przystanków, a w Mielcu powstał nowy wiadukt drogowy. Modernizacja linii L-25 pozwoliła przywrócić po 12 latach ruch pasażerski pomiędzy Mielcem a Dębicą. Obecnie pociągi kursują aż do Padwi, a ich łączna liczba to 11 par, w tym 2 pary pociągów bezpośrednich z Rzeszowa do Mielca.
Port lotniczy w Jasionce, który pierwszy raz przekroczył milion pasażerów w swej historii, był kolejnym przykładem, wymienionym przez marszałka, wśród zadań, jakimi zajmował się samorząd województwa. W krótkiej prezentacji Władysław Ortyl wymieniał też kwoty zainwestowane w inne obszary. I tak: w sferze kultury to prawie 630 mln złotych, z czego np. ponad 32 mln to inwestycje w Zamku w Łańcucie. Nauka i Innowacje – w tej sferze marszałek wymienił powstanie Podkarpackiego Centrum Innowacji za 100 mln złotych oraz Podkarpackiego Centrum Nauki „Łukasiewicz” za ponad 94 mln złotych. Edukacja, nauka i sport – w tę dziedzinę życia społecznego samorząd województwa „zainwestował” ponad 436 mln złotych, między innymi na liczne programy stypendialne czy dotacje dla uczelni. Ponad 732 mln złotych – to pula, jaka trafiła na ochronę zdrowia, między innymi na budowę Centrum Chorób Płuc (102 mln) czy chirurgię robotyczną (27 mln). Aż 500 mln złotych – tyle wart był majątek szpitala wojewódzkiego nr 1, przekazany na rzecz Uniwersytetu Rzeszowskiego na potrzebę powstania Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego.
Sejmik zdecydował, że przekazujemy taki majątek, między innymi po to, żeby mieć rzeszę dobrze wykształconych lekarzy w naszym regionie – mówił Władysław Ortyl.
Na koniec marszałek omówił działania w sferze turystyki, współpracy z organizacjami pozarządowymi oraz te podejmowane na arenie międzynarodowej, wśród których wymienił obecność Podkarpacia w strukturach Stowarzyszenia „NEREUS” i „Euromontana”, w Konwencji Karpackiej, w Domu Polski Wschodniej oraz w Europejskim Komitecie Regionów. Wśród ważnych, planowanych inwestycji marszałek wymienił budowę Podkarpackiego Centrum Medycyny Dziecięcej za ponad 600 mln złotych czy realizację innowacyjnego programu skierowanego do uczniów – RapSTEAM. Omawiając plany samorządu województwa marszałek wymienił m.in. budowę trzeciego mostu w Mielcu na Wisłoce.
Po prezentacji był czas na dyskusję i uwagi. Głos zabrał m.in. Radosław Swół, radny Mielca, który podsumowując prezentację marszałka powiedział:
Z naszego punktu widzenia najważniejsze były inwestycje w kolej i infrastrukturę drogową, a co do potrzeb to Mielec potrzebuje szybkiego połączenia z autostradą A4 – zgłaszał radny Swół.
Głos zabrał również poseł Fryderyk Kapinos, który dziękował zarządowi województwa za udane zarządzanie regionem i dobre pozyskiwanie środków zewnętrznych, ale także za ich dobre, zrównoważone lokowanie:
Dziękuję za zrównoważony rozwój we wszystkich dziedzinach, jak przedsiębiorczość, edukacja, rolnictwo, kultura, bo te środki idą we wszystkich kierunkach – mówił poseł Fryderyk Kapinos
Druga część spotkania poświęcona była nowemu programowi regionalnemu Fundusze Europejskie dla Podkarpacia 2021-2027. O przeznaczeniu środków europejskich oraz o harmonogramie naborów mówił Wojciech Magnowski – dyrektor Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym. Dyrektor podkreślał, że budżet nowego programu w kwocie prawie 10 mld złotych, jest większy od budżetu programu regionalnego na lata 2014-2020. A tak duża pula środków to zasługa marszałka, który wynegocjował je z Komisją Europejską.
Z tych 10 mld zł – 7,13 mld złotych to pula środków w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego a 2,75 mld złotych to środki Europejskiego Funduszu Społecznego Plus. Największe środki przeznaczone są na priorytety: Kapitał ludzki gotowy do zmian – ponad 2,5 mld złotych, Energia i środowisko – ponad 2,2 mld złotych oraz Rozwój zrównoważony terytorialnie – 1,3 mld złotych.
Dyrektor Magnowski podkreślał, że wszystkie programy regionalne są opóźnione, co oznacza, że większa pula środków będzie musiała być wydatkowana w krótszym czasie.
– Jesteśmy wszyscy i w kraju, i w regionach opóźnieni, dlatego, że Komisja Europejska opóźniła się o rok z przyjęciem odpowiednich aktów prawnych uruchamiających nową perspektywę finansową w związku z czym nasz nowy program był zatwierdzony porównywalnie rok później niż ten 2014-2020 – mówił Wojciech Magnowski.
Jednak, jak zapewniał dyrektor Magnowski, realizacja programu idzie bardzo dobrze:
Uruchomiliśmy ponad 42% alokacji programu, poprzez ogłoszenie 52 naborów wniosków, ponad 1 600 wniosków o dofinansowanie zostało złożonych przez wnioskodawców w tych ogłoszonych konkursach. Mamy już ponad 100 projektów, które zostały zakontraktowane. Ta kontraktacja sięga już prawie 17% alokacji nowego programu Mamy też pierwsze płatności, choć są one jeszcze niewielkie. To jest ok. 1% nowego programu regionalnego – mówił dyrektor Magnowski.
W dalszej części swojej prezentacji dyrektor omówił poszczególne priorytety i tempo ich wdrażania. Podał również przykłady największych i najważniejszych działań, które są lub będą realizowane w ramach FEP. A jest to np. wsparcie MŚP na rynki zagraniczne – 22 mln złotych, Regionalne Inteligentne specjalizacje – blisko 9 mln złotych na wzmocnienie regionalnego systemu innowacji, pożyczki na wsparcie rozwoju i konkurencyjności MŚP, na poprawę efektywności energetycznej i na wsparcie OZE – łącznie ponad 700 mln złotych.
Na zakończenie dyrektor Magnowski przedstawił harmonogram naborów wniosków. Te już zakończone, trwające i planowane do ogłoszenia do końca tego roku to aż 49% alokacji całego programu regionalnego.
Na podsumowanie spotkania głos zabrał wicemarszałek Piotr Pilch, który mówił o kluczowych inwestycjach dla rozwoju, jakie udało się zrealizować, a które – jak podkreślił – są imponujące. A jako przykład wymienił Podkarpacką Kolej Aglomeracyjną:
To jest przełom, jeżeli chodzi o transport publiczny. Wszędzie, gdzie jestem, poza województwem, mówię o tym i to jest przyjmowane z wielkim podziwem, że udało nam się stworzyć taką sieć. To jest jedno z naszych największych osiągnięć – powiedział wicemarszałek Piotr Pilch.
Marszałek Władysław Ortyl podkreślał z kolei wagę dobrej współpracy przez minioną kadencję:
Bez tej dobrej współpracy z lokalnymi samorządami, nie byłoby takich efektów – powiedział na zakończenie marszałek Ortyl.
Spotkanie w Mielcu było trzecim, po Rzeszowie i Krośnie, a kolejne odbędą się w Przemyślu i Tarnobrzegu.
Autor tesktu: Monika Konopka