Od 1 czerwca 2020 r. w polskim Kościele katolickim obowiązują nowe przepisy regulujące zasady zawierania ślubów kościelnych, które zastąpią obowiązujące sprzed 30 lat uregulowania.
Czego mogą się spodziewać narzeczeni pragnący zawrzeć związek małżeński?
Wprowadzone zmiany zawarte zostały w nowej Instrukcji Konferencji Episkopatu Polski o przygotowaniu do małżeństwa w Kościele katolickim, jako odpowiedź na potrzeby odnalezienia się młodych ludzi w zmienionej rzeczywistości w dobie postępujących zmian religijnych, społecznych i cywilnoprawnych.
Przybędzie formalności
Jedną z nowości jest wprowadzenie przepisu dotyczącego obowiązku spisania protokołu w parafii, w której para zamierza wziąć ślub. Przed przystąpieniem do takiej rozmowy duszpasterz wraz z narzeczonymi zobowiązany jest zmówić wspólną modlitwę.
Inne unormowania dotyczą następujących kwestii:
– począwszy od pierwszej wizyty w kancelarii parafialnej, narzeczeni będą zmuszeni wypełnić szereg z 21 wzorów dokumentów, jakie zawiera dekret, w tym m.in. licznych dokumentów (dekret zawiera łącznie aż 21 wzorów), w tym m.in. podpisać przysięgę o stanie wolnym oraz mówienia prawdy, zgodnie z treścią roty zawartej w protokole;
– osobno z każdym z narzeczonych zostanie przeprowadzona szczegółowa rozmowa, podczas której narzeczeni zostaną odpytani przez księdza, następnie skonfrontowani razem. Trzeba będzie wykazać się rzeczowymi i konkretnymi odpowiedziami. Pytania dotyczyć będą bardzo osobistych spraw (m.in. zaburzeń psychoseksualnych, impotencji, poprzednich związków i partnerów, uzależnień, przebytych terapii). Treści tych rozmów znajdą odzwierciedlenie w protokole spisanym przez księdza.
Osoby, które nie wykażą chęci posiadania potomstwa, nie dostaną zezwolenia na zawarcie ślubu kościelnego, gdyż zgodnie z nauką Kościoła katolickiego, prokreacja stanowi najistotniejszą funkcję małżeństwa. Również osoby, którym w wyniku niepowodzeń w prokreacji nie urodzi się potomek i z tego powodu zeznają, że będą skłonne rozważyć możliwość separacji małżeńskiej – także nie otrzymają błogosławieństwa na nowa drogę życia.
Kapłan zapyta także o stan zdrowia małżonków, w tym m. in. o sprawy związane z ewentualną impotencją, lub inne przeszkody zdrowotne, uniemożliwiające prokreację. W takiej sytuacji, nie wiadomo, czy ksiądz wyrazi zgodę na taki związek, albowiem w dekrecie jest napisane (cyt.) : „niezdolne do zawarcia małżeństwa są osoby, które nie mogą dokonać stosunku małżeńskiego. W wypadku wątpliwości co do istnienia przeszkody nie należy zabraniać zawarcia małżeństwa. Pytania dotyczące tej przeszkody należy stawiać każdej ze stron bardzo dyskretnie, z właściwą delikatnością i szacunkiem.”
Należy mieć na uwadze fakt, że jeżeli jedna z parafii nie wyda zgody na ślub, to i w innej parafii (parafiach) takiej zgody nie otrzymamy!
Do tej pory zdarzało się że, jeśli narzeczeni nie otrzymali w danej parafii zgody na zawarcie małżeństwa, to składali dokumenty w innej parafii.
Od 1 czerwca br. informacja o braku zgody zostanie zamieszczona w protokole, o czym w razie zaistniałych ww. okoliczności, uzyska wiedzę ksiądz w każdej innej parafii.
Bardzo kontrowersyjna kwestia związana jest ze zmianą płci. Kościół będzie podchodził do tej kwestii indywidualnie, z zachowaniem dalece idącej ostrożności, albowiem dekret stanowi, że (cyt.): „ w związku z tym, w takiej sytuacji nie wolno spisywać protokołu przedślubnego, ustalać daty ślubu i czynić żadnych obietnic do czasu definitywnej decyzji Kurii Rzymskiej. Należy wówczas uprzedzić narzeczonych, że ich sprawa jest wysoce skomplikowana. Nie można bowiem dopuścić do zawarcia związku między osobami tej samej płci (z punktu widzenia biologiczno-genetycznego). W tego rodzaju przypadkach należy brać też pod uwagę możliwość zaistnienia przeszkody impotencji, a także poważnych zaburzeń psychoseksualnych.”
Jeżeli zaś chodzi o miejsce zawarcia związku małżeńskiego, to nie jest nim miejsce zameldowania (jakby się mogło wydawać), a miejsce zamieszkania, albowiem przynależność do danej parafii uzyskuje się już po miesiącu zamieszkania na terenie tej parafii. Tak więc, jeżeli obydwoje narzeczonych wyprowadziło się z rodzinnej miejscowości, a pragnie w stronach rodzinnych wziąć ślub, to zgodnie ze stanowiskiem Kościoła, każde z nich musi uzyskać od księdza z obecnej parafii (w której zamieszkuje) zgodę na zawarcie związku poza tą parafią, zgodnie ze wskazaniem dekretu (cyt.): „ Jeśli narzeczeni mają słuszne powody, by zawrzeć małżeństwo w parafii innej niż parafia ich stałego lub tymczasowego zamieszkania albo miesięcznego pobytu, winni uzyskać zezwolenie własnego proboszcza lub ordynariusza miejsca.”
Natomiast szczególnej zgody od ordynariusza miejsca wymaga się w przypadku małżeństw mieszanych, np. w sytuacji gdy jedno z narzeczonych jest ochrzczonym nie katolikiem.
Oprócz wyżej wymienionych zgód, przyszli małżonkowie będą zobowiązani przedłożyć w kancelarii parafialnej następujące dokumenty:
- dowody osobiste (do wglądu),
- świadectwa chrztu,
- świadectwo bierzmowania (potwierdzenia przyjęcia sakramentu bierzmowania),
- świadectwa katechizacji szkolnej,
- zaświadczenia o wygłoszonych zapowiedziach przedślubnych,
- świadectwa uczestnictwa w katechezie przedślubnej,
- zaświadczenia z Urzędu Stanu Cywilnego o braku przeciwwskazań do zawarcia związku małżeńskiego.
Zgodnie z umową konkordatową państwa z Kościołem, nic się nie zmieni od strony cywilnej, natomiast zmiany w zakresie udzielania ślubów kościelnych podyktowane są rosnącą liczbą rozwodów kościelnych (rozpadów małżeństw zawartych przed Bogiem).
