Od blisko 2 lat Powiat Mielecki zmaga się z najgroźniejszą, jak dotąd, zarazą zagrażającą zwierzętom hodowlanym. Afrykański pomór świń (ASF), bo o nim mowa, właśnie w naszym powiecie może wyrządzić wiele szkód.
To tutaj skoncentrowała się największa ilość hodowców żywca i firm przetwórstwa mięsnego. Powiat Mielecki produkuje i przetwarza około 30% produkcji mięsnej w skali województwa.
O podjęcie pilnych działań prewencyjnych apelowali jeszcze w 2018 roku producenci trzody chlewnej jak też przedstawiciele branży przetwórczej. Ich zdaniem ówczesna władza tak na szczeblu krajowym, jak i lokalnym nie zrobiła nic lub prawie nic, by ochronić ich miejsca pracy, by nie dopuścić do zaprzepaszczenia wieloletnich tradycji wędliniarskich.
Na ile to możliwe, w zwróceniu uwagi rządzących (PiS) na ten nabrzmiewający problem, pomagali lokalni działacze PSL, będący wówczas w opozycji zarówno w skali kraju jak i powiatu. Na niewiele jednak zdały się apele, interpelacje radnych, organizowane konferencje prasowe. Istotne zmiany w podejściu do tego zagadnienia dały się zauważyć, przynajmniej na szczeblu lokalnym, wraz ze zmianą władz powiatowych.
W grudniu 2019 roku w siedzibie mieleckiego Starostwa odbyło się posiedzenie Powiatowego Zespołu Zarzadzania Kryzysowego, poświęcone zagrożeniom ASF. W spotkaniu, któremu przewodniczył Stanisław Lonczak, Starosta Powiatu Mieleckiego udział wzięli wójtowie, burmistrzowie oraz podległe Staroście służby i inspekcje. Przedmiotem obrad była sytuacja dotycząca rozwijającego się w województwie podkarpackim afrykańskiego pomoru świń.
Do wyznaczonej strefy buforowej dotykającej już wtedy granic Powiatu Mieleckiego włączone zostały powiaty ościenne: tarnobrzeski i kolbuszowski. Podczas spotkania dyskutowano nad sposobami zabezpieczeń, które pomogły by powstrzymywać ten niebezpieczny wirus. Zebranym zostały przekazane wytyczne wojewody z zakresu zasad zabezpieczenia gospodarstw oraz wszystkich hodowców świń.
Został wtedy także skierowany apel do myśliwych o wzmożenie akcji likwidowania dzików, bo to właśnie one były i są nadal głównymi i nosicielami tej choroby. Zwrócono także uwagę na problem wałęsających się psów i różnego rodzaju drapieżników, które wchodzą na obszar gospodarstw domowych. One również są potencjalnymi nosicielami tej choroby.
W ramach monitoringu przeprowadzono na przełomie 2019 i 2020 roku na terenie powiatu szereg kontroli, które miały stwierdzić jak w praktyce stosowane są powyższe zarządzenia.
Jak informował podczas kolejnego posiedzenia (8.01) poszerzonego Powiatowego Zespołu Zarzadzania Kryzysowego Piotr Chrabąszcz, Powiatowy Lekarz Weterynarii, na terenie Powiatu Mieleckiego odnotowano przypadki hodowli świń, przeważnie w małych liczebnie stadach, których właściciele mieli problemy z udowodnieniem pochodzenia swych zwierząt.
Główne stwierdzone wówczas nieprawidłowości w zakresie przestrzegania zasad bioasekuracji:
– wyłożenia mat dezynfekcyjnych przed wejściami do pomieszczeń, w których są utrzymywane świnie, i wyjściami z tych pomieszczeń, przy czym szerokość wyłożonych mat powinna być nie mniejsza niż szerokość danego wejścia lub wyjścia, a długość – nie mniejsza niż 1 m, a także stałe utrzymywanie tych mat w stanie zapewniającym utrzymanie skuteczności działania środka dezynfekcyjnego – 83 nieprawidłowości
– brak środków dezynfekcyjnych w gospodarstwie – 68 nieprawidłowości
– zabezpieczenia budynku, w którym są utrzymywane świnie, przed dostępem zwierząt wolno żyjących oraz domowych – 47 nieprawidłowości
Łączna liczba stwierdzonych nieprawidłowości – 761
– To bardzo trudna – w ocenie specjalistów – sytuacja, która może zaszkodzić wszystkim pozostałym producentom na tym terenie.
– Musimy zdać sobie sprawę z tego, że tej groźnej choroby dla zwierząt hodowlanych nie da się powstrzymać drogą administracyjną – ocenił Stanisław Lonczak, Starosta Mielecki.
– Wszystko zależy od ludzi, którzy wykonują swoje obowiązki w tych dziedzinach, które mają wpływ na rozprzestrzenianie się ASF –u. Jeżeli będą robić to solidnie, mamy szansę oprzeć się zarazie. Dużo też zależy od samych hodowców. Bioasekuracja, owszem – kosztuje, ale jest konieczna i o wiele tańsza, niż koszty, jakie później przyszłoby ponieść w przypadku wybicia całej hodowli. Na szczęście ci więksi hodowcy zdają sobie już z tego sprawę. Gorzej jest z tymi, którzy mają nieliczne stada, ale też mają mniejsze możliwości finansowe – dodał.
W ramach podjętych działań prewencyjnych od 29 lutego 2020 rozpoczęto cykliczne przeszukania na terenie powiatu organizowane przez mieleckie starostwo przy współpracy z przedstawicielami kół łowieckich, jednostek państwowej i ochotniczej straży oraz oddziałów WOT.
Od marca 2020, zgodnie z ustaleniami podjętymi na posiedzeniu Komisji Bezpieczeństwa i Porząd-ku i Powiatowego Zespołu Zarządzania Kryzysowego w Mielcu w (27 lutego 2020), wdrożono akcję zabezpieczenia powiatu mieleckiego przed ASF poprzez stworzenie bariery zapachowej.
Opryski wykonano po obu stronach Linii Hutniczo – Szerokotorowej od miejscowości Zaduszniki, poprzez Zachwiejów do Nowej Dęby. Przejęta strategia działań okazała się skuteczna. Potwierdzają to służ-by monitorujące ten teren oraz zrzeszeni w kołach łowieckich myśliwi, wykonujący patrole na ob-szarze swoich rewirów. W kolejnych miesiącach 2020 oraz 2021 roku zabiegi te zostały wielokrot-nie powtórzono.
Opryski wykonywano przy użyciu środka zapachowy Penergetic Wild z opryskiwacza zamontowanego na wózku motorowym WM-15S. Zastosowany preparat został stworzony, by w prosty i przyjazny środowisku sposób chronić uprawy przed działaniem dzikiej zwierzyny. Pola chronione Penergetic Wild nie są atrakcyjnym miejscem dla dzików czy saren. Jak zapewnia producent, jego aplikacja w terenie nie powoduje efektów ubocznych dla środowiska naturalnego. Jest także – co bardzo ważne – obojętny dla człowieka.
